Każdy początkujący muzyk staje w pewnym momencie przed trudnym wyborem zakupu własnego instrumentu. Obecnie jest mnóstwo instrumentów zróżnicowanych pod względem jakości i cen. Aby kupić dobry instrument odpowiadający naszym wymaganiom i możliwościom trzeba się zastanowić nad tym czego potrzebujemy, jaki instrument możemy wybrać, gdzie możemy go kupić i ile nas to będzie kosztowało.
Klasy instrumentów dzielą się na kilka grup:
Instrumenty fabryczne
Instrumenty fabryczne zwane „uczniowskimi”. Jak sama nazwa wskazuje są to instrumenty robione w fabrykach. Są to najmniej skomplikowane instrumenty pod względem wytwarzania. Elementy takiego instrumentu są zwykle proste i tanie. Jakościowo instrumenty te nie nadają się do gry na bardziej zaawansowanym stopniu nauki, lecz dla początkujących są idealne. Przy wyborze takiego instrumentu powinniśmy się kierować niewyszukanymi kryteriami oceny technicznej instrumentu.
Jedną z najważniejszych kwestii jest wysokość strun, którą możemy sprawdzić poprzez wsunięcie małego palca ręki między struny a gryf jeśli wysokość jest większa niż rozmiar palca, struny są
za wysoko, co będzie utrudniać grę na danym instrumencie. Kolejną kwestią jest odległość strun od siebie. Nawet jeśli nie umiemy grać należy spróbować zagrać smyczkiem na każdej ze strun osobno jeśli podczas grania na jednej strunie odzywa się również druga oznacza to, że podstawek został źle wyregulowany.
Niezwykle ważna w instrumentach smyczkowych jest praca śrubek do strojenia instrumentu. Jeśli śrubki pracują z oporem przy strojeniu instrument ten nie będzie dobrym wyborem, gdyż strojenie
jest podstawową czynnością w grze na instrumencie. Warto również sprawdzić czy pudło rezonansowe instrumentu nie jest uszkodzone (trzeba to zrobić bardzo dokładnie, gdyż pęknięcia mogą być niemalże niewidoczne). Jeśli zauważymy pęknięcie absolutnie nie powinniśmy decydować się na kupno.
Kolejnym istotnym elementem są struny. Szczególną uwagę powinniśmy zwrócić na miejsce, gdzie struny stykają się z podstawkiem oraz miejsce, w którym struny są nawinięte na kołki. W tych miejscach zazwyczaj struny się rozwijają lub są popękane. Gra na takich strunach jest wręcz niebezpieczna, gdyż pękające struny mogą strzelić i uszkodzić nam ręce lub twarz. Warto jednak
dodać, że zniszczone struny nie dyskwalifikują jeszcze instrumentu, gdyż nowe struny do fabrycznego instrumentu nie są drogie i można je wymienić.
Jeśli wszystkie powyższe elementy są dobre i nieuszkodzone, możemy zdecydować się na taki instrument. Instrumenty fabryczne są przeznaczone dla osób, które nigdy nie miały styczności z grą lub są na samym początku nauki.
Marki instrumentów fabrycznych to np. Hoefner, AN (w przypadku skrzypiec, model AS060V), Hoefner, Strunal (w przypadku altówek, model AS160VA), Hoefner, O.M. Monich (w przypadku
wiolonczel, np. model AS160C lub AS060C) oraz Hoffmann (w przypadku kontrabasu, model MB44 PY).
Instrumenty manufakturowe są to instrumenty nieco lepsze od fabrycznych. Poszczególne części wyrabiane są w fabrykach, jednak składanie instrumentu odbywa się ręcznie. Przy
wyborze takiego instrumentu powinniśmy oczywiście wziąć pod uwagę wszystkie aspekty, które miały miejsce przy wyborze instrumentu fabrycznego. Jednak powinniśmy zwrócić większą uwagę na brzmienie instrumentu (instrument manufakturowy powinien mieć nieco łagodniejsze i wysublimowane brzmienie). Struny instrumentu fabrycznego powinny być lepszej jakości niż
instrumentu fabrycznego (warto zapytać sprzedawcę jakie struny posiada wybrany przez nasinstrument).
Instrumenty manufakturowe
Instrumenty manufakturowe powinny wybierać osoby, które mają już doświadczenie w grze i potrzebują większych możliwości niż ma instrument fabryczny. Marki takich instrumentów to np. Gewa (model skrzypiec Violine Europa lub model wiolonczeli Gewapure EW), Yamaha (model altówki VA 75).
Instrumenty lutnicze jest to grupa instrumentów o bardzo wysokiej klasie. Są wyrabiane ręcznie przez artystów lutników, czas produkcji takiego instrumentu to około pół roku. Wybór takiego instrumentu jest już nieco bardziej skomplikowany i poważny. Niezwykle duże znaczenie ma dźwięk instrumentu powinien być aksamitny i głęboki. Pudło rezonansowe powinno być zrobione z sezonowanego drewna (mającego na przykład 20 lat). Struny powinny być wysokiej klasy (np. Tomastic, Larsen).
O kupnie takiego instrumentu nie powinniśmy decydować sami, dobrze byłoby mieć zawodowego i doświadczonego muzyka, który sprawdzi taki instrument zanim go kupimy. Warto również pograć na owym instrumencie w różnych pomieszczeniach, aby sprawdzić jak dźwięk rozchodzi się w różnej akustyce.
Konserwacja – czyszczenie, przechowywanie, ochrona instrumentu oraz akcesoriów
Zazwyczaj lutnicy dają nam możliwość wzięcia instrumentu na tydzień, aby go przetestować jeśli mamy taką możliwość jak najbardziej powinniśmy z niej skorzystać. Instrumenty lutnicze są przeznaczone dla osób, które mają duże doświadczenie w grze na instrumencie oraz zamierzają grać zawodowo (lub już to robią). Najbardziej znanymi modelami takich instrumentów są Stradivarius, Guarneri del Gesu czy Amati. Instrumenty tego typu robione są przez m.in. Jerzego Burmana i są dostępne w naszym sklepie internetowym.
Instrumenty mistrzowskie to instrumenty, na które mogą sobie pozwolić jedynie najlepsi. Są bardzo trudno dostępne, a ich ceny sięgają nawet do kilku milionów. Nie powinniśmy kupować takiego instrumentu, który nie posiada dokumentu świadczącego o jego wybitnym pochodzeniu.
Smyczek
Zakup smyczka jest dużo prostszym zakupem niż zakup instrumentu. Drzewiec smyczka musi być nieco wygięty w łuk w stronę włosia, jednak sam drzewiec powinien być prosty (wszelkie wygięcia smyczka w bok świadczą o jego wadliwości). Włosie smyczka oraz jego jakość zależy od klasy smyczka, lecz niezależnie od klasy powinno być gęste oraz kompletne.
Śrubka do regulacji naciągu włosia powinna działać bez oporu. Smyczki dla początkujących to na przykład smyczki marki Hoefner czy Dorfler (model smyczka wiolonczelowego Hoefner AS23, model smyczka kontrabasowego Hoefner AS22 BF, model smyczka altówkowego Hoefner AS22, model smyczka skrzypcowego Dorfler Violin Bow 6a).
Podsumowując, dla kogoś kto dopiero zaczyna przygodę z muzyką najlepszy będzie instrument fabryczny. Umożliwi opanowanie podstaw techniki gry, naukę czytania nut, a przy tym nie
wydamy na niego fortuny. Kupowanie droższego instrumentu jest niepotrzebne, gdyż na początku nauki muzyk nie ma odpowiednich umiejętności i nie wykorzysta w pełni możliwości jakie oferuje
instrument lepszej klasy.
Niezależnie od klasy instrumentu trzeba pamiętać o odpowiedniej konserwacji i dbałości o swój instrument.