Instrumenty smyczkowe wywodzą się z grupy chordofonów, w których źródłem dźwięku – wibratorem – jest drgająca struna.
Historia tego rodzaju instrumentów sięga czasów starożytnych i średniowiecza. W Polsce początkowo znane były pod postacią gęśli – ludowych modeli smyczkowych. Ich budowa zmieniona została w szesnastym na kształt liry, przywiezionej do naszego kraju przez królową Bonę. Od tej pory gęśle nazywane były skrzypcami.
Gęśle (nazwa spokrewniona ze staropolskim gędźba: muzyka) . stary, prymitywny, ludowy instrument smyczkowy, którego kształt i strój zmieniał się zależnie od epoki i terenu. Dźwięki wydobywa się przez szarpanie lub częściej przez pociąganie strun prymitywnym smyczkiem.
Do dawnych instrumentów smyczkowych zaliczyć można
rebec pochodzenia arabskiego lub bizantyjskiego, charakteryzujący się owalnym pudłem rezonansowym. Rebec wyposażony był w trzy struny. W późniejszych latach jego nazwa zmieniła się w mandolę.
lira da braccio, jej kształt przypomina dzisiejsze skrzypce. Jej budowa uwzględniała pięć melodycznych strun skrojonych w kwintach i kwartach, a także dwie struny burdonowe w oktawach.
viola d’amore (nazywana w Polsce altówką miłosną) o pięciu, do siedmiu strun melodycznych i od siedmiu do czternastu burdonowych. Jej korzenie sięgają drugiej połowy siedemnastego wieku. W kolejnym stuleciu nie była już używana.
viola de gamba o budowie podobnej do kontrabasu. Ich historia sięga piętnastego wieku, największą popularność zdobyły jednak w dobie renesansu i baroku.
suka biłgorajska z grupy chordofonów ludowych, ciesząca się największą popularnością na przełomie osiemnastego i dziewiętnastego wieku w Biłgoraju i Janowie Lubelskim.